Osasun Publikoaren ikuspuntutik
Osasun-krisi honek osasun-arretaren paradigma asko aldatzera behartu du, osasun digitala betebehar eta behar gisa berrabiaraziz. Anbulatorioen egoera arintzea, beren etxeetan zeuden paziente kronikoak artatzeari utzi gabe. Aurten, inoiz baino arrazoi gehiagorekin, Ikastaroek Osasun Digitalaren kongresuaren edizio berri bat izango dute.
Ospitale ugarietako ZIUtan izandako esperientziek eskema asko hautsi dituzte, eta agian pazienteei erosotasun emozional eta espirituala ematea eragotzi dute, gaixo kritikoen unitatean sartu bitartean eta ondoren ere. Baina unitate horiek humanizatzea osasun-arloko profesional askok egiten duten zeregin bat da. Terapia berriak delirioaren maneiuan edo minaren tratamenduan, pazientearekiko eta senideekiko komunikazioa. Haien behar emozional eta psikologikoak. Nola transmititu albiste txarrak? Nola nahi dut bizitzaren amaieran ni zaintzea? Funtsezko galdera batzuen erantzunak, lehenago edo geroago aurre egin beharko diegunak. Gaixotasunaren fase honetan esku hartzen duten diziplina guztietako profesionalek emango dizkiguten erantzunak.
Autismoaren espektroko nahasmendua (AEN) eta arrea-defizitaren eta hiperaktibitatearen nahasmendua (TDAH) jasaten duten pertsonek gehiago jasan dituzte konfinamenduaren ondorioak. Ondorio horiek haurrek beren familia-harremanarekin, eta ia kartzela bat bihurtutako etxearekin jasan dituzte. Autismoa duten %40 eta %60 arteko haurrek TDAH ere badute. Alderdi biologiko komun batzuk ere aurkitu dira. Posible al da Haur Hezkuntzan TDAH garatzeko arriskuan dauden haurrak detektatzea? Gela inklusiboak edo hezkuntza berezia? AEN, tratamendu farmakologikoa? Zer, noiz eta nola? Gizon eta emakume autisten arteko desberdintasunez hitz egin behar al dugu?
COVID-19aren konfinamendu gogorrenean, azterlan batek adierazi zuen mugikorraren kontsumoak pertsonako 3 orduko igo zela esponentzialki. Zalantzarik gabe, hori da bizkarreko gaixotasunen arrazoia, eta batez ere zerbikalena ere. Patologia hori aurretik ere oso ohikoa zen, pantailaz betetako eta gero eta sedentarioagoa zen gizarte batean.
IKTei buruz hitz egiten, sare sozialak gaizki erabiltzeak Hutsaren patologia batzuk ere eragin ditzake, hori bihurtzen baita besteekin harremanak izateko modua, eta gero eta gehiago korapilatzen garelako sarean. Hori gertatu zaio herritarren zati bati, bizi izan dugun erabateko hibernazio sozialean.
Hutsune existentzialak edo gure ustez onartezinak diren arazoak? Suizidioaren prebentziorako estrategiaren ezarpenaren lehen urtean, erlijioaren eta suizidioaren arteko harremana, edo heriotza duina eta suizidioa dira eztabaidatzeko mahai gainean jarriko diren gaiak. 2017. urtean 3.680 biktima zuzen izan zituen osasun-arazo horrek. Suizidioaren ondorioz bizirik atera zirenen kolektiboa, berriz, 22.000 pertsonatan handitzen da urtero.
Euskal Autonomia Erkidegoan, gertakari arrunten ondoriozko aldi baterako ezintasunak beste autonomia-erkidego batzuetan baino zifra nabarmen handiagoak erakutsi izan ditu denbora luzez. Gutxitan gertatu da gure erkidegoa Estatu mailan esparru horretan portaera okerrena dutenen artean ez egotea, eta askotan okerrena izan da ere. Zergatik?
Diagnostikoa hobetzen ari gara edo esklerosi anizkoitzaren prebalentzia handitzen ari da? UPV/EHUko Uda Ikastaroetan planteatuko ditugun galderetako bat da, profesionalen topagune batean. Bertan miasteniaren gaixotasuna edo borondatezko kontrolpeko edozein muskuluren ahultasuna eta neke azkarra, miopatiak edo entzefalitis autoimmuneen kasuak ere jorratuko dira.
Uda Ikastaroetan, Fitoterapia eta Mikoterapiaren aplikazio terapeutikoek ere izango dute lekua, hau da, sendabelarrek eta perretxikoek. Osasun publikoko profesionalen arteko lankidetza- eta ezagutza-protokoloak ezagutuko ditugu, terapia tradizional ez-konbentzionalak erabiltzen hamarkadak daramatzaten pertsonekin.
UPV/EHUko Uda Ikastaroen eskaintza paregabea da, zalantzarik gabe!
