Risav etxebizitzen egoera ebaluatzeko sistema bat da, izan ditzaketen osasun-arriskuen arabera —fisikoak nahiz psikikoak—, eta Caviar ikerketa-taldeak (bizi-kalitatea arkitekturan) lan egiten du. Olatz Grijalba proiektuaren ikertzaile nagusiak Hirigintzaren erronkak: hiri bizigarria ikastaroan parte hartzen du.

Risav etxebizitzen egoera ebaluatzeko sistema bat da, izan ditzaketen osasun-arriskuen arabera —fisikoak nahiz psikikoak—, eta Caviar ikerketa-taldeak (bizi-kalitatea arkitekturan) lan egiten du. Olatz Grijalba proiektuaren ikertzaile nagusiak Hirigintzaren erronkak: hiri bizigarria ikastaroan parte hartzen du.

Hiria osasun tresna bat izan daiteke, hiriak egiteko osasuna bezala. Hiri osasungarria ez da ospitalez betetako hiria, ongizatea sustatzen duena eta maila guztietan bizimodu osasungarria eskaintzen duena baizik. Osasun fisikoa, ibiltasunagatik eta buru-osasunagatik, gizarte-harremanak eta jarduerak errazten baititu, eta ingurumen-osasuna, airearen kalitateagatik, uragatik, biodibertsitateagatik eta abarrengatik.

Hiria osasun tresna bat izan daiteke, hiriak egiteko osasuna bezala. Hiri osasungarria ez da ospitalez betetako hiria, ongizatea sustatzen duena eta maila guztietan bizimodu osasungarria eskaintzen duena baizik. Osasun fisikoa, ibiltasunagatik eta buru-osasunagatik, gizarte-harremanak eta jarduerak errazten baititu, eta ingurumen-osasuna, airearen kalitateagatik, uragatik, biodibertsitateagatik eta abarrengatik.

Europaren helburu esklusiboa ez bada ere, helburu nagusia herritarren bizi-kalitatea hobetzea da. Esparrua Green Dealen onartutako GJHak dira, eta “Eraikuntza-esparrua Europako Bauhaus berria da, eta eraikitzeko modu guztia berraztertzea dakar, irizpide horien arabera, gizartearen industrializazio prozesuak irizpide artistikoekin eta herritarren bizi-kalitatearekin lotura dauka. Gerra arteko Alemanian S.XXI. mendean izandako esperientzia errepikatu nahi da: Beautiful/ Sustainable/Together.”

Auzo horietan, hiri berroneratze programak aplikatu behar dira, ikuspegi integratu batetik (alor sozio-ekonomikoan, ingurumen arloan eta arlo fisikoan, baita gobernantza ardatzean ere). Hau da, auzo jakin baten degradazio ardatz guztietan lan egin behar da, sinergiak sortaraziko dituzten neurrien bidez. Ez gara mintzo soilik hirigintzaz –horretaz ere bai, noski–; ezpada alor ugaritan aplikatu beharreko ekintza zehatzez (gizarte, ekonomia eta ingurumen alorrak, klimaren aldeko ekintzak, mugikortasuna, etab.). Horrekin batera, 6-8 urte irauten duen prozesu batez mintzo gara.

Iñaki Alonsok hiri handietan ematen ari den herritarren etengabeko kontzentrazioaren paradoxa azpimarratzen du; gero eta elkartuago gaude eta gero eta konexio teknologiko gehiago ditugu, baina aldi berean bakardadearen sentsazioa izugarri ari da hazten gure artean.

sAtt estudioak, non kontseilari delegatua baita, arkitektura kolaboratiboaren hainbat forma lantzen ditu, hala etxebizitzei nola laneko espazioei aplikatzen zaiena; izan ere, arkitekturak zehaztu dezake nola bizi garen eta nola erlazionatzen garen, erresilienteagoak izan gaitezen krisi sistemikoetan.»

Une garrantzitsu batean gaude etxebizitzen kalitaterako, Ines Sánchez Madariagak eta Ines Novellak, "Generoa, arkitektura eta etxebizitza" ikastaroko zuzendarikideek, azaldutako hainbat arrazoirengatik. Besteak beste, COVIDarengatiko konfinamenduak bizi garen espazioaren garrantzia ikustera behartu baigaitu. Argia edo balkoi bat izatearen garrantzia ikusi dugu, baina baita egonaldi desberdinetan intimitatea eta lan-jarduera ziurtatzeko aukera izatea ere.

«Eraikuntzaren kodearen araudia betetzeak batzuetan zailtasun ia gaindiezinak dakartza eraikin baten balio arkitektonikoak mantentzeko. Adreiluzko eraikina bada, bistan da nortasuna ematen diola, eta araudia betetzeko metalezko estalki-panel batekin estaltzen badugu, akabo. Eraginkortasun energetiko handia izango dugu, baina balio arkitektonikoak akabatuko ditugu».

Horrela zioen Celestino García Brañak, Docomomo Fundazioko presidenteak eta arkitektoak, «Las otras consecuencias de la rehabilitación energética de nuestros edificios: luces y sombras» izeneko Uda Ikastaroan.

Eraikin historiko baten zaharberritzean esku hartu aurretik teknologia aurreratuenak erabiliz eraikitako ondarearen sekretuak ezagutu, jakin eta argitzeko, aditu-talde handi bat bilduko da, eta, bertan, aurreko azterketak aplikatzearen kasua jasoko da, La Alhambra bezalako kasu praktiko batean oinarrituz.