Zuzenbidea
Gizartea
Uda ikastaroa
Curso TopaGune. Gaza y Colombia: El hambre como arma de guerra, la seguridad alimentaria como camino hacia la paz

Curso TopaGune. Gaza y Colombia: El hambre como arma de guerra, la seguridad alimentaria como camino hacia la paz

Ira. 08 - 09. Ira, 2025 Kod. G26-25

2015az geroztik, gosea handitu ez ezik, areagotu ere egin da. Gatazkak arrazoi nagusi dira. Munduan ia 300 milioi pertsonak elikadura segurtasun ezari aurre egin behar diote.

Azalpena

Gosea gerrarako arma gisa erabiltzea gertaera iraunkorra izan da historian. Frogatu da elikadura‑segurtasun eza eta oinarrizko zerbitzuetara sarbiderik ez izateak faktore giltzarrietako bat direla indarkeria eta gatazkak sustatzeko. 2015az geroztik, munduko goseak gora egin du etengabe, eta bereziki larria da akutua den elikadura-segurtasun eza. Datu berrien arabera (2023), guztira 282 milioi pertsonari eragiten die, eta horietatik % 60 gutxienez gatazka eta indarkeria handietako eremuetan bizi dira.

Bestalde, 2010eko hamarkadaz geroztik, nazioarteko komunitateak “lokarri hirukoitzaren” ikuspegi integratua (humanitarioa, garapena eta bakea) bereganatu du, krisi bortitzei modu jasangarri eta eraginkorrean aurre egiteko. Hala ere, hainbat arrazoi direla eta, ikuspegi horrek zailtasunak izan ditu praktikan jartzeko orduan: hiru osagaien arteko koordinazio ahula, erabilgarri dauden tresna operatibo eta finantzarioen desegokitasuna eta bakea eraikitzeko ahaleginen kontzentrazioa eremu diplomatiko eta militarrean, sarritan esparru sozioekonomikoa ahaztuz.

Uda Ikastaroan zehar, Gaza eta Kolonbiako kasuetan ardaztutako hitzaldiak, mahai‑inguruak, elkarrizketak eta eztabaidarako guneak tartekatuko dira. Gosea gerrarako arma gisa erabiltzen dituzten dinamikak aztertuko dira, eta baita jokabide horiek saihesteko eta arintzeko dauden nazioarteko markoak ere. Halaber, elikadura‑segurtasunetik eta ikuspegi sozioekonomikotik bakea eraikitzen laguntzen duten esku-hartzeak eta faktoreak landuko dira, tokiko mailan zein maila komunitarioan. Gainera, gatazkak eragindako komunitateetan konfiantza, erresilientzia eta elikadura-segurtasuna eta funtsezko zerbitzuak eraikitzeko esperientziak partekatuko dira. Ikastaroak gosearen eta gatazken egoera geopolitikoaren inguruko ikuspegi eguneratua ere eskainiko, narratibek errealitate horiek eraldatzeko duten boterea azpimarratuz.

"TopaGune" formatuarekin, ikastaroak herritarren parte-hartzean espezializatutako dinamizatzaileak izango ditu, eta horrek parte-hartze eta elkarlan handiko ikuspegia emango dio. Dinamika parte-hartzaileen bidez, parte-hartzaileek gatazka testuinguruetan gosearen konplexutasuna ulertzeaz gain, beren esperientziatik eta sentsibilitatetik bizitzea lortu nahi dugu. Prozesu horrek gure interdependentzia globala onartzera eta gure garaiko erronka handien aurrean paper aktiboa hartzera gonbidatzen gaitu.

Uda Ikastaro honek ekintzara bideratutako azterketa sakona eta eskuragarria eskaintzen die parte‑hartzaileei, erakunde publikoen (nazioarte, estatu, erkidego eta toki mailan), akademiaren, ikasleen, gizarte zibilaren eta, oro har, publikoaren parte-hartze aktiboa bultzatuz.

Aukera paregabea izango da hizlarien, parte-hartzaileen eta funtsezko aktoreen artean benetako ideien trukea egiteko; konektatzeko, entzuteko eta lankidetzan aritzeko espazioa sortuz. Aldaketarekin konprometitutako irtenbide zehatzak eta jasangarriak sustatzeko ingurune bat sustatuko da non askotariko ikuspegiak batuko diren.

Irakurri gehiago

Helburuak

Gatazkaren eta gosearen arteko harremanaren izaera, garrantzia, dinamikak eta faktoreak zabaltzea, baita elikadura segurtasunak bakearen eraikuntzan egiten duen ekarpena ere, Palestinako eta Kolonbiako kasuak aztertuz. Lortu nahi den emaitza da egoera horren ikusgarritasuna eta ulermena zabaltzea askotariko publiko zabalari, zehaztasunez baina ulerterraza eginez eta proposamenetarako tartearekin.

Egoera horren berri ematea hainbat erakunderi, eta, batez ere, elikadura segurtasunaren bidez gosea gerrarako arma gisa erabiltzea saihesteko zein bakea eraikitzeko dauden moduen berri ematea. Erakunde hauek publikoak (estatu eta autonomia mailakoak zein tokikoak), akademikoak eta gizarte zibilekoak izango lirateke. Helburua da indarkeriak eragindako gosearen prebentzioan eta arintzean erakunde hauek parte-hartze handiagoa izatea, eta bakea eraikitzea, bakoitzak bere ikuspegitik eta balio erantsiarekin.

Irakurri gehiago

Jarduera nori zuzenduta

  • Publiko orokorra
  • Unibertsitateko ikaslea
  • Unibertsitarioak ez diren ikasleak
  • Irakasleak
  • Profesionalak
  • Representantes de instituciones públicas relacionadas con las relaciones internacionales, derechos humanos y derecho internacional humanitario, cooper

Metodologia

Metodologia aktiboa eta parte-hartzailea erabiliko da, ikaslea ardatz duen ikaskuntzaren ikuspuntutik abiatuta, horiek baitira beren ikaskuntza prozesuaren benetako protagonistak. Ikuspuntu horretatik, ikaskuntza esanguratsua gailenduko da. Horretarako, honako tresna pedagogiko anitzak erabiliko dira, adibidez:

  • Ezagutzak lortzera bideratutako azalpen teorikoak, non eztabaida eta parte-hartzaileen parte-hartze aktiboa sustatuko diren.
  • Eztabaidarako eta hausnarketarako bidea ematen duten taldeko jarduerak, landutako edukiak ulertzeko eta integratzeko.
  • Ikusmenetik eta entzumenetik murgiltze dinamikak, hausnarketa eta barneratzea ahalbidetzen dutenak.
  • Tresna interaktiboen bidez partekatzeko espazioak sortzen dituzten jarduerak.
  • Ikastaro osoan zehar egingo diren jarduera pertsonalak eta taldekoak, azken produktu bat edo erronka txiki bat egitera bideratuak. Produktu hori zuzenean aplikatuko da, maila pertsonalean edo maila profesionalean, hainbat eremutan erabili ahal izateko.
Irakurri gehiago

Programa

2025-09-08

09:00 - 09:15

Registro

09:15 - 09:30

Inaugurazio instituzionala. Parte hartzeko ordena:

    Bienvenida e introducción al curso

    • Javier Cortés Fernández | eLankidetza - Director general
    • Manuel Sánchez-Montero Martínez-Piqueras | Acción contra el Hambre - Director General
    • Iñaki San Miguel | Acción contra el Hambre - Delegado ACH Euskadi
    09:30 - 10:00

    “Dinámica participativa“

      10:00 - 10:30

      “El uso del hambre como arma de guerra. El caso de Gaza“

        La ponencia analizará la creación deliberada del hambre en la población civil como una táctica militar en diferentes guerras contemporáneas, así como sus implicaciones humanitarias, legales y políticas. Se centrará particularmente en el actual caso de Gaza

        • Karlos Pérez de Armiño | Universidad del País Vasco - Profesor e investigador
        10:00 - 11:15

        Q&A

        10:30 - 11:00

        “La seguridad alimentaria como vehículo de construcción de paz desde el triple nexo. El caso de Colombia“

        • Mateo Echeverry | ACH Colombia - Investigador y analista
        11:15 - 11:45

        Atsedena

        11:45 - 12:30

        “Dinámica participativa“

          12:30 - 13:15

          “Dinámica participativa“

            13:15 - 13:30

            Sintesia

            13:30 - 15:30

            Almuerzo

            15:30 - 15:45

            “Dinámica participativa“

              15:45 - 16:00

              Crisis alimentarias. Enfoques desde la Cooperación Española

              16:00 - 16:15

              Food crisis. Integrated actions for lasting solutions

              16:15 - 17:15

              Mahai ingurua: “Retos de la proliferación del hambre como táctica de guerra y oportunidades e instrumentos para mitigarlo y contribuir a los procesos de paz“

              • Manuel Sánchez-Montero Martínez-Piqueras | Fundación Acción contra el Hambre - Director General (Moderatzailea)
              17:15 - 17:30

              Itxiera

                Principales conclusiones

                • Javier Cortés Fernández | eLankidetza - Director general

                2025-09-09

                09:00 - 09:10

                Registro

                09:10 - 09:30

                “Resistencia y soberanía alimentaria como semillas de paz“

                  Se expondrán experiencias de abordaje de la crisis alimentaria que sufre la población afectada por el conflicto en Colombia, el genocidio en Gaza y la ocupación ilegal de Palestina, desde un enfoque de construcción de comunidades resilientes a la violencia y que promueven sus derechos como sujetos políticos.

                  • Mónica Alonso San Millán | Mundubat - Coordinadora internacional
                  09:50 - 10:10

                  “La prohibición de hacer padecer hambre en el Derecho internacional humanitario“

                  • Joana Abrisketa Uriarte | Universidad de Deusto - Profesora de Derecho Int.
                  10:30 - 10:45

                  Q&A

                  10:45 - 11:15

                  Atsedena

                  11:15 - 12:15

                  “Diálogo: El poder de las narrativas en la lucha contra el hambre y los conflictos“

                    ¿Cómo movilizar a la opinión pública y a los medios para influir en las decisiones políticas y transformar la realidad del hambre y los conflictos?

                    • Agustín Morales Puga | Revista 5w - Director / Periodista
                    • Fernando Arancón | El Orden Mundial - Director
                    12:15 - 12:30

                    Q&A

                    12:30 - 13:45

                    “Dinámica participativa“

                      13:45 - 14:00

                      Itxiera

                      • Manuel Sánchez-Montero Martínez-Piqueras | Fundación Acción contra el Hambre - Director General

                      Zuzendariak

                      Manuel Sánchez-Montero Martínez-Piqueras

                      Fundación Acción contra el Hambre

                      Manuel Sánchez-Montero nació en Madrid en 1964. Es licenciado en Derecho por la Universidad Autónoma de Madrid así como Master en Comercio Internacional por la Cámara de Comercio de Madrid. Ha trabajado como Jefe de Misión en varios conflictos como Bosnia Herzegovina (1993-94), Chad (1997-98), Cáucaso Sur (1998-99) y en misiones temporales en el Sahel, Sureste Asiático, Oriente Medio y América Central. Fue Director de Operaciones de la Fundación Acción contra el Hambre en Madrid (2000-2007) y director de Investigación del Área de Desarrollo y Acción Humanitaria en el think tank FRIDE (2007-2010), director de la Oficina de Acción Humanitaria de la Agencia Española de Cooperación Internacional para el Desarrollo (Ministerio de Asuntos Exteriores y Cooperación) entre 2012 y 2015 y actualmente es director de Incidencia y Relaciones Institucionales en Acción contra el Hambre desde donde impulsa la limitación del uso del hambre como arma de guerra recogido en la resolución 2417 del Consejo de Seguridad de Naciones Unidas). Autor del libro “Las fracturas del Nuevo orden mundial” (2005, CIDEAL), coautor de los anuarios de la serie “Geopolítica del Hambre” en 1999 y 2001 (Ed Icaria) y profesor de planificación estratégica, gestión inte

                      Hizlariak

                      Joana Abrisketa Uriarte

                      Mónica Alonso San Millán

                      Fernando Arancón

                      Javier Cortés Fernández

                      Licenciado en CC.Económicas y Empresariales por la Universidad Autónoma de Madrid, Máster en Cooperación al Desarrollo por Instituto Internacional Ortega y Gasset, Máster en Dirección y Gestión de Entidades y Estudios de Doctorado en Desarrollo Sostenible, ambos por la Universidad Autónoma de Madrid. Su perfil profesional muestra una dilatada experiencia tanto en el sector privado financiero como en el público: En el sector empresarial vinculado a grandes empresas Responsable del Área de administración y consolidación financiera del grupo Telefónica. En 2005 se vincula profesionalmente como economista asesor a la Dirección General de Políticas de Desarrollo DGPOLDE del Ministerio de Asuntos Exteriores y Cooperación de España de 2005-2012. En el ámbito multilateral participa en el CAD de la OCDE como experto en Crecimiento Económico Inclusivo y Reducción de la pobreza. De 2013 a 2019 funge como Director del Pacto Global de las Naciones Unidas para América Latina, Caribe y Norteamérica.

                      Mateo Echeverry

                      Agustín Morales Puga

                      Karlos Pérez de Armiño

                      Manuel Sánchez-Montero Martínez-Piqueras

                      Fundación Acción contra el Hambre

                      Manuel Sánchez-Montero nació en Madrid en 1964. Es licenciado en Derecho por la Universidad Autónoma de Madrid así como Master en Comercio Internacional por la Cámara de Comercio de Madrid. Ha trabajado como Jefe de Misión en varios conflictos como Bosnia Herzegovina (1993-94), Chad (1997-98), Cáucaso Sur (1998-99) y en misiones temporales en el Sahel, Sureste Asiático, Oriente Medio y América Central. Fue Director de Operaciones de la Fundación Acción contra el Hambre en Madrid (2000-2007) y director de Investigación del Área de Desarrollo y Acción Humanitaria en el think tank FRIDE (2007-2010), director de la Oficina de Acción Humanitaria de la Agencia Española de Cooperación Internacional para el Desarrollo (Ministerio de Asuntos Exteriores y Cooperación) entre 2012 y 2015 y actualmente es director de Incidencia y Relaciones Institucionales en Acción contra el Hambre desde donde impulsa la limitación del uso del hambre como arma de guerra recogido en la resolución 2417 del Consejo de Seguridad de Naciones Unidas). Autor del libro “Las fracturas del Nuevo orden mundial” (2005, CIDEAL), coautor de los anuarios de la serie “Geopolítica del Hambre” en 1999 y 2001 (Ed Icaria) y profesor de planificación estratégica, gestión inte

                      Matrikula prezioak

                      Aurrez aurre2025-06-30 arte2025-09-08 arte
                      25,00 EUR61,00 EUR
                      - 87,00 EUR
                      - 74,00 EUR
                      - 61,00 EUR
                      - 74,00 EUR
                      - 74,00 EUR
                      Online zuzenean2025-06-30 arte2025-09-08 arte
                      25,00 EUR61,00 EUR
                      - 87,00 EUR
                      - 74,00 EUR
                      - 61,00 EUR
                      - 74,00 EUR
                      - 74,00 EUR

                      Kokalekua

                      Miramar Jauregia

                      Mirakontxa pasealekua 48, 20007 Donostia

                      Gipuzkoa

                      43.3148927,-1.9985911999999644

                      Miramar Jauregia

                      Mirakontxa pasealekua 48, 20007 Donostia

                      Gipuzkoa

                      Sustainable development goals

                      2030 Agenda da nazioarteko garapenerako agenda berria. Nazio Batuen Erakundeak onartu zuen 2015eko irailean eta giza garapen jasangarriaren aldeko tresna eraginkorra izan nahi du planeta osoan. Haren zutabe nagusiak dira pobrezia errotik desagerraraztea, zaurgarritasunak eta desberdintasunak urritzea, eta jasangarritasuna bultzatzea. Aukera paregabea eskaintzen du mundua 2030. urtea baino lehen aldatzeko eta pertsona guztien giza eskubideak bermatzeko.

                      Garapen jasangarrirako helburuak

                      2 - Goserik ez

                      Gosearen arazoa amaitzea, elikagaien segurtasuna eta nutrizioaren hobekuntza lortzea eta nekazaritza jasangarria sustatzea. Gai gakoak: elikadura osasungarria, nutritiboa eta nahikoa, lurrerako sarbide segurua eta bidezkoa, elikagaien ekoizpena eskala txikian, nekazaritza praktika erresilienteak, elikagaien ekoizpen sistemen jasangarritasuna, hazi bankuak, hazien aniztasun genetikoa.

                      Informazio gehiago
                      2 - Zero gosea

                      16 - Bakea, justizia eta instituzio sendoak

                      Garapen jasangarrirako gizarte baketsu eta inklusiboak sustatzea, guztientzako justiziarako sarbidea erraztea eta maila guztietan kontuak ematen dituzten erakunde eraginkorrak eta inklusiboak eraikitzea. Gai gakoak: indarkeria, tratu txarrak eta esplotazioa txikitzea, zuzenbide estatua, justizia eskuratzeko berdintasuna, ustelkeria eta eroskeria murriztea, erakunde eraginkorrak eta gardenak, parte-hartzea, informazioa eskuratzea, oinarrizko askatasunak babestea.

                      Informazio gehiago
                      16 - Bakea, justizia eta erakunde sendoak

                      17 - Helburuak lortzeko aliantza

                      Garapen Jasangarrirako Munduko Aliantza ezartzeko eta biziberritzeko bitartekoak indartzea. Gai gakoak: baliabideen mobilizazioa, BPGren % 0,7 garapenerako laguntza ofizialerako, kanpo zorra, finantzak, teknologia eta berrikuntza arloko lankidetza, ekologikoki arrazionalak diren teknologiak, gaitasunak sortzea, alde anitzeko merkataritza sistema unibertsala, arau eta erakunde koherentzia, datuen eskuragarritasuna, zaintza, adierazleak eta kontu ematea.

                      Informazio gehiago
                      17 - Helburuak betetzeko aliantzak