
La humanización del suicidio
Uda Ikastaro honek arazo hau ikusarazten jarraitzeaz gain, suizidioa prebenitzeko zenbait tresna mahairatuko ditu, eta horrela, dolu mota honengatik kaltetutako pertsonen kopurua murriztu.
Azalpena
Albert Camus eleberrigile, saiakeragile, antzerkigile, filosofo eta kazetari frantziarrak arazo filosofiko serio bat besterik ez dagoela zioen: suizidioa. Egia da ezezaguna zaigun errealitate baten lekuko izaten ari garela: pertsonen egoera emozionalean eragiten duen eta zuzenean suizidioaren fenomenoari eragiten dion errealitate baten lekuko.
Isolamenduak eta bakardadeak, autonomia galtzeak, depresioak, minak eta gaixotasun kronikoek jokabide suizidak eragiten dituzte, jokabide horiek saihestu edota tratatu egin daitezkeen arren. Egoera horietako batzuk larriagotu egin dira pandemiaren ondorioz. Suizidio saiakera larri batetik bizirik ateratzen diren pertsonen %85 ere ez dira arrazoi horrengatik hilko, ordea. Suizidioaren estigmari aurre egin behar zaio.
Estatistika Institutu Nazionalaren (EIN) azken datuen arabera, 2023 urtean, 3.952 pertsona hil ziren bere buruaz beste eginda Estatu osoan; horietatik 140, Euskal Autonomia Erkidegoan. Heriotza bakoitzak, gutxienez, 6 pertsona kaltetu uzten baditu, 24.000 pertsona kaltetzen ditu suizidioak urtero kopuru horien arabera.
Uda Ikastaro honek arazo hau ikusarazten jarraitzeaz gain, suizidioa prebenitzeko zenbait tresna mahairatuko ditu, eta horrela, dolu mota honengatik kaltetutako pertsonen kopurua murriztu. Halaber, zenbait hitzaldi eta mahai-inguru proposatzen dira, suizidioagatiko doluari aurre egiteko zenbait estrategia aztertu, hausnartu eta partekatzeko.
Aurreko zazpi ikastaroen arrakastaren ondoren, UPV/EHUk eta Biziraun elkarteak - Euskadin suizidiotik bizirik atera direnen elkarte bakarra - elkarlanean, hainbat kolektiborentzat interesgarria den proposamena ondu dute.
Lehenengo egunean, Jon García Ormazak, Bizkaiko Osasun Mentaleko Sareko psikiatrak, ongizate emozionalari buruz hitz egingo du, suizidioaren aurkako faktore babesle gisa; Zuhaitz Gurrutxaga, futbolari ohi eta bakarrizketaria, kirola eta buruko osasunaren inguruan ariko da; Adriana Goñik, Osasunbidea-Nafarroako Osasun Zerbitzuko Osasun Mentaleko Sareko psikologo klinikoak, osasun mentalari eta suizidioari buruzko hitzaldia eskainiko du; eta lehendabiziko jardunaldia amaitzeko, Antonia Jiménez psikologo kliniko eta RedAIPISeko idazkari nagusi ohiak nerabeen suizidioaren prebentzioari buruz hitz egingo du.
Bigarren egunean, Antonia Jiménezek suizidioagatiko dolua nola humanizatu behar den azalduko du; ondoren, Aitziber Garmendia aktoreak kulturak ongizate emozionala sustatzen duela ulertzeko gako batzuk emango ditu; jarraian, Osakidetzako erizaina eta Bizirauneko presidentea den Eva Bilbaok eta psikologian graduatua, biziraulea eta Bizirauneko bazkidea den Iratxe Etxenikek bere buruaz beste egiteagatik maite duten pertsona galdu duten familiei harrera egiteko prozesuaz hitz egingo dute; eta azkenik, ikastaroa ixteko, Bizirauneko biziraule eta bazkideek osatutako mahai-ingurua izango da: Joanes Erkizia, Patxi Ayestaran eta Idoia Arizmendi partaideekin.
Helburuak
Ongizate emozional handiagoa sor dezaketen gakoak aztertzea, suizidioaren aurrean babesteko elementu gisa.
Kirolaren eta buruko osasunaren artean dagoen harremanari buruz hausnartzea.
Osasun mentalaren eta suizidioaren artean dagoen harremanari buruz eztabaidatzea.
Suizidioaren prebentzioaren gaiari heltzea gazteenen artean.
Suizidioagatiko dolua humanizatzen lagun dezaketen elementuak aztertzea.
Kultura ongizate emozionala sustatzeko eragile izateko arrazoiak zeintzuk diren aztertzea.
Bere buruaz beste eginda pertsona maite bat galdu duten familientzako harrera prozesuei buruz hitz egitea.
Suizidioaren fenomenoa inguratzen duen tabua hausten jarraitzea, horrelako galerak eta haien ondorioak ezagutu dituzten belaunaldi ezberdinetako hiru pertsonen testigantzaren bidez.
Jarduera nori zuzenduta
- Publiko orokorra
- Unibertsitateko ikaslea
- Unibertsitarioak ez diren ikasleak
- Irakasleak
- Profesionalak
Lankidetza
Programa
2025-06-26
Jardueraren zuzendaritzaren aurkezpena
- Agustin Erkizia Olaizola | UPV/EHU y Biziraun - Profesor titular de universidad de la UPV/EHU y cofundador de Biziaun
Inaugurazio instituzionala. Parte hartzeko ordena:
- Eneko Goia Laso | Donostiako udala - Alcalde-alkatea
“El abordaje de la conducta suicida en el ámbito sanitario y en el ámbito familiar.“
- Xabier Lertxundi Aginada | Osakidetza - Psiquiatra. Jefe Unidad Gestión Clínica. CSM Antiguo.
“ Inteligencia emocional para la prevención del suicidio“
- Javier González Castellano | Docente especializado en inteligencia emocional - Docente especializado en inteligencia emocional
Atsedena
“Proyecto SESSAMO: estilos de vida y determinantes sociales en la autolesión y riesgo de suicidio adolescente. “
- Adriana Goñi Sarries | Red de Salud Mental del Servicio Navarro de Salud-Osasunbidea - Psicóloga clínica
“La prevención del suicidio en adolescentes“
- Antonia Jiménez | Exsecretaria general de RedAIPIS - Psicóloga clínica
Sintesia
2025-06-27
“Cómo humanizar el duelo por suicidio “
- Antonia Jiménez | Exsecretaria general de RedAIPIS - Psicóloga clínica
“La cultura como agente de cambio en el bienestar emocional de las personas“
- Aitziber Garmendia Mendizabal | Actríz - Actríz
Atsedena
“El duelo por suicido: un viaje con retorno. ¿Cómo lo viven los/as supervivientes?. “
- Iratxe Etxenike Sarratea | Biziraun - Psicóloga y coordinadora de los grupos de ayuda mutua (GAM) de Biziraun
- Eva Bilbao Garmendia | Biziraun - Enfermera Osakidetza, presidenta y coordinadora de los GAM de Biziraun
Mahai ingurua: “Miradas de la juventud ante la realidad del suicidio y de la salud mental.“
- Agustin Erkizia Olaizola | UPV/EHU y Biziraun - Profesor titular de universidad de la UPV/EHU y cofundador de Biziaun (Moderatzailea)
- Joanes Erkizia Bilbao | Biziraun - Superviviente y responsable redes sociales de Biziraun
- Aroa Colas Fariña | Biziraun - Estudiante de integración social y colaboradora de Biziraun
- Iratxe Etxenike Sarratea | Biziraun - Psicóloga, y coordinadora de los grupos de ayuda mutua (GAM) de Biziraun
- Laura de la Iglesia Sanchez | Biziraun - Superviviente y técnica de farmacia (Zoom bidez parte hartuko du)
Sintesia
Zuzendariak

Agustin Erkizia Olaizola
UPV/EHUko Gipuzkoako Errektoreordea, Economía Financiera I
Ekonomia eta Enpresa Zientzietan doktorea UPV/EHUn (2012) eta Kontabilitateko irakaslea UPV/EHUn 1989tik. Liburu baten egilea eta hiru libururen eta 25 artikulu zientifiko baino gehiagoren egilekidea da. 11 ikerketa-proiektutan parte hartu du, enpresekin eta/edo administrazioekin egindako 18 I+G kontratutan, eta doktorego-tesi bat zuzendu du. Herri Erakundeen Kudeaketa (HEREKU) zuzendu du (2002-2008), eta UPV/EHUko Gipuzkoako Campuseko errektoreordea da (2017- gaur egun). AKTIBA-IT: Praktika, Ikaskuntza eta Balioen Ikerketa Taldeko kidea da (prAKTikak, Ikasketa eta BAlioak Ikerketa Taldea) Biziraun, Maite dugun norbaiten en en suizidioak mindutako pertsonen elkartea/Asociación de personas afectados por el suicidio de un persona querido elkartearen sortzaileetako bat da, eta Biziraunek 2017tik gaur egun arte etengabe antolatu dituen suizidioari buruzko UPV/EHUko udako ikastaroetako zuzendarietako bat izan da.

Eva Bilbao Garmendia
OSAKIDETZA, Enfermera - OSI Barrualde Bizkaia
Diplomada en enfermería-Universidad de Navarra (1987). Diplomada de Enfermería de Empresa - SVS (1991). Posgrado-Especialista Universitario en Salud Pública-UPV/EHU (1992-1993). Técnico de Prevención de Riesgos Laborales-OSALAN (1999). Enfermera de Osakidetza en el área comunitaria (33 años). Presidenta de la asociación Biziraun (asociación de personas afectadas por el suicidio de un ser querido) e impulsora de la creación de los grupos de ayuda mutua a supervivientes por suicidio. Ha sido directora y ponente de dos cursos de verano de la UPV/EHU: Prevención, intervención y postvención en la conducta suicida: una tarea comunitaria (2017), y suicidio: duelo y prevención (2019). Ha participado en la elaboración de la Estrategia de Prevención del Suicidio en Euskadi (2019) y en su comisión de seguimiento. Ha sido instructora de Osakidetza (2017, 2018 y 2019) en diversos cursos relacionados con el suicidio, y ha participado en diferentes charlas, cursos, documentales y ponencias.
Hizlariak

Eva Bilbao Garmendia
OSAKIDETZA, Enfermera - OSI Barrualde Bizkaia
Diplomada en enfermería-Universidad de Navarra (1987). Diplomada de Enfermería de Empresa - SVS (1991). Posgrado-Especialista Universitario en Salud Pública-UPV/EHU (1992-1993). Técnico de Prevención de Riesgos Laborales-OSALAN (1999). Enfermera de Osakidetza en el área comunitaria (33 años). Presidenta de la asociación Biziraun (asociación de personas afectadas por el suicidio de un ser querido) e impulsora de la creación de los grupos de ayuda mutua a supervivientes por suicidio. Ha sido directora y ponente de dos cursos de verano de la UPV/EHU: Prevención, intervención y postvención en la conducta suicida: una tarea comunitaria (2017), y suicidio: duelo y prevención (2019). Ha participado en la elaboración de la Estrategia de Prevención del Suicidio en Euskadi (2019) y en su comisión de seguimiento. Ha sido instructora de Osakidetza (2017, 2018 y 2019) en diversos cursos relacionados con el suicidio, y ha participado en diferentes charlas, cursos, documentales y ponencias.

Aroa Colas Fariña

Laura de la Iglesia Sanchez
44573104R
Farmaziako teknikaria. Hainbat mahai-ingurutan parte hartu du, bere buruaz beste egitetik bizirik atera zela esanez. Bi ikaskiderekin batera, osasun mentalari buruzko proiektu bat sortu du, gizartea horretaz kontzientziatzeko eta dauden gaixotasun eta nahasmenduei buruzko informazioa emateko.

Joanes Erkizia Bilbao
Bizirauneko bazkidea eta superbibientea

Agustin Erkizia Olaizola
UPV/EHUko Gipuzkoako Errektoreordea, Economía Financiera I
Ekonomia eta Enpresa Zientzietan doktorea UPV/EHUn (2012) eta Kontabilitateko irakaslea UPV/EHUn 1989tik. Liburu baten egilea eta hiru libururen eta 25 artikulu zientifiko baino gehiagoren egilekidea da. 11 ikerketa-proiektutan parte hartu du, enpresekin eta/edo administrazioekin egindako 18 I+G kontratutan, eta doktorego-tesi bat zuzendu du. Herri Erakundeen Kudeaketa (HEREKU) zuzendu du (2002-2008), eta UPV/EHUko Gipuzkoako Campuseko errektoreordea da (2017- gaur egun). AKTIBA-IT: Praktika, Ikaskuntza eta Balioen Ikerketa Taldeko kidea da (prAKTikak, Ikasketa eta BAlioak Ikerketa Taldea) Biziraun, Maite dugun norbaiten en en suizidioak mindutako pertsonen elkartea/Asociación de personas afectados por el suicidio de un persona querido elkartearen sortzaileetako bat da, eta Biziraunek 2017tik gaur egun arte etengabe antolatu dituen suizidioari buruzko UPV/EHUko udako ikastaroetako zuzendarietako bat izan da.

Iratxe Etxenike Sarratea
Graduada en Psicología por la UPV/EHU (2022). Máster en Psicología: Individuo, Grupo, Organización y Cultura (2023) en la UPV/EHU. Actualmente está realizando el Máster en Psicología General Sanitaria en la UPV/EHU. Es socia y colaboradora de la asociación Biziraun desde el año 2021, y forma parte del equipo de coordinación de los grupos de ayuda mutua (GAM).

Aitziber Garmendia Mendizabal
Es diplomada en Artes Escénicas (2003) y licenciada en Derecho por la UPV/EHU (2008). Se ha formado en interpretación, voz, dicción, y en dramaturgia y creación de textos teatrales en la Escuela de Juan Codina (Madrid). Se ha formado en Shakespeare (Jose Carlos Plaza) y en canto (Verónica Ronda). Tiene una amplia experiencia profesional en el teatro (“Historia Terrestres” (2001), “Irrikitan” (2002), “Xomorroak/Bichos”(2003), “Ni naiz Hector, ni bakarrik” (2010), “Kafka eta panpina bidaiaria” (2012), o “Losers” (2020)), en la televisión (entre“Sorginen Laratza” (2005), “Finlandia” (2011), “Irrikitown” (2014), “Batek Daki” (2016), “Allí Abajo” (2018), o “Barre Librea” (2020-2021) o en el cine (“Sukaldeko Kontuak” (2009), “El extraño anfitrión” (2011), “Txarriboda” (2014) o “Enjambre/Erlauntza” (2020)). Premios: mejor actriz “Pantalla de Cristal 2011” y el premio otorgado por la Unión de Actores Vascos concedido por el trabajo realizado en la obra teatral “Enjambre/Erlauntzak” (2018).

Adriana Goñi Sarries

Javier González Castellano

Antonia Jiménez

Xabier Lertxundi Aginada
Matrikula prezioak
Aurrez aurre | 2025-06-26 arte |
---|---|
87,00 EUR | |
74,00 EUR | |
61,00 EUR | |
25,00 EUR | |
74,00 EUR | |
74,00 EUR | |
22,00 EUR | |
0 EUR | |
74,00 EUR | |
74,00 EUR |
Online zuzenean | 2025-06-26 arte |
---|---|
87,00 EUR | |
74,00 EUR | |
61,00 EUR | |
25,00 EUR | |
74,00 EUR | |
74,00 EUR | |
22,00 EUR | |
0 EUR | |
74,00 EUR | |
74,00 EUR |
Kokalekua
Miramar Jauregia
Mirakontxa pasealekua 48, 20007 Donostia
Gipuzkoa
Miramar Jauregia
Mirakontxa pasealekua 48, 20007 Donostia
Gipuzkoa
Sustainable development goals
2030 Agenda da nazioarteko garapenerako agenda berria. Nazio Batuen Erakundeak onartu zuen 2015eko irailean eta giza garapen jasangarriaren aldeko tresna eraginkorra izan nahi du planeta osoan. Haren zutabe nagusiak dira pobrezia errotik desagerraraztea, zaurgarritasunak eta desberdintasunak urritzea, eta jasangarritasuna bultzatzea. Aukera paregabea eskaintzen du mundua 2030. urtea baino lehen aldatzeko eta pertsona guztien giza eskubideak bermatzeko.

3 - Osasuna eta ongizatea
Bizitza osasuntsua bermatzea eta pertsona guztien ongizatea sustatzea, adin guztietan. Gai gakoak: osasun estaldura unibertsala, sexu eta ugalketa osasuna, trafikoagatik, poluzioagatik eta produktu kimikoengatik istripua izan duten pertsona kopurua txikitzea, amen eta jaioberrien heriotza tasa murriztea, HIESa bezalako epidemien amaiera, hepatitisari eta urak transmititutako gaixotasunei aurre egitea, drogen eta alkoholaren prebentzioa, tabakoaren kontrola.
Informazio gehiago