Bermeo eta Mundaka: historia kontakizun bateratua

Hispaniar filologian lizentziaduna (1997) eta doktorea (2005) Deustuko Unibertsitatean. UPV/EHUko Bilboko Hezkuntza Fakultatearen irakaslea 2006tik. Bilboko Irakasleen Unibertsitate Eskolako zuzendariordea (2011-2013); Hizkuntzaren eta Literaturaren Didaktikaren sailako koordinatzailea (2016-2018). Bilboko Hezkuntza Fakultateko dekanoa, 2018az geroztik. EUDIA ikerketa-taldea zuzentzen du, talde egonkorra aitortua euskal unibertsitate sisteman, 1 doktorego tesiaren zuzendari izan da. Gainera, 34 GRAL eta 17 MALeko zuzendu ditut. Irakasle bisitari izan da Central Unibertsitatean (Txilen). 8 ikerketa proiektuan aritu da, horietatik 2etan ikertzaile nagusi gisa. Egilekide argitalpen ugaritan: 75 artikulu zientifiko, 8 liburu eta 18 liburu kapitulu. 50 ekarpen inguru egin ditu estatuko eta nazioarteko biltzarretan. CNEAIk aitortutako 2 (ikerkuntza) eta 1 (transferentzia) seiurteko ditu. Bikain ziurtagiria DOCENTIAZ jaso du.

Euskal Herriko Unibertsitateko (UPV/EHU) Ekologia Arloko irakasle agregatua. Nafarroako Unibertsitate Publikoan eta Vigoko Unibertsitatean irakasle izan da, eta NEIKER ikerketa-zentroan lan egin du (2002-2003). Eusko Ikaskuntzako Natur Zientzien saileko lehendakaria izan da (1995-2006). Egonaldiak egin ditu nazioarteko hainbat unibertsitatetan: University of Aberdeen, Imperial College of Science and Technology, University of California at Santa Barbara edo University of Oxford. Doktorego, gradu eta master tesiak zuzendu ditu eta 50 artikulu baino gehiago argitaratu ditu aldizkari zientifikoetan, liburuetan eta liburu-kapituluetan. Haren ikerketa-gaiak biodibertsitatearen azterketan oinarritzen dira, batez ere lurreko ekosistemetan, haren gaineko inpaktuak ebaluatzeko eta haren egoera hobetzeko jarduerak garatzeko.

Amaia Apraiz Sahagún Artearen Historian doktorea da, eta kontsultore independente gisa lan egiten du kultura-ondarean, Ikusmira Ondarea enpresaren barruan. Bere ibilbide profesionalean ikerketa-, balioespen-, hedapen- eta interpretazio-lanak egiten ditu. Bere ustez, gizonentzat eta emakumeentzat etorkizun berdinagoa lortzeko ezinbestekoa da emakumeek kultura-ondareari egiten dizkioten ekarpenak ezagutzea eta zabaltzea, eta hori lortzeko aktiboki lan egiten du. 2015etik 2019ra bitartean, Bizkaiko Ondarearen Europako Jardunaldien edukiak koordinatu zituen, eta nabarmentzekoa da 2018ko edizioa («Patrimonio, herencia de mujer»), emakumeek ondare komunari egindako ekarpenak zabaltzeari buruzkoa. Gaur egun Women 's Legacy programaren edukien arduraduna da, eta Europa osoko profesionalekin lan egiten du kultura-ondarearen interpretazioan genero-ikuspegiarekin aurrera egiteko. Gainera, ondare garaikidean eta paisaia kulturaletan esperientzia du.

Bermeoko Institutoren zuzendaria

Bermeoko Udaleko Euskara eta Hezkuntza zinegotzia

Txato Etxaniz erreferentziazko euskal historialaria da Busturialdea-Urdaibai eskualdean XX. mendearen hasieratik Gernika bonbardatu zen arte izandako gertakarietan. Gernika-Lumoko industrializazioa eta bertan parte hartu zuten familia ekintzaileak aztertzen ditu. 1937an Gernikako bonbardaketaren inguruko gertakarien aholkularitzan erreferentziazko figura da, eta bere lana oso garrantzitsua da bere ikerketarako. Gernikazarra Historia Taldea elkarteko kidea da, eta testuinguru horretan burutu ditu bere ikerketa historiko gehienak. Historia Garaikidearen Elkarteko kide ere bada.

Edorta Jiménez Ormaetxea (Mundaka, Bizkaia, 1953ko azaroaren 8a) euskal idazlea da. Bai bere izenez baita Omar Nabarro ezizenez ere idatzi du bere obra bereziki oparoa. 1985etik ia urtero argitaratzen du libururen bat. Nobela eta poesia landu ditu, eta artikulugile ere ibiltzen da. Zalantza barik, Bizkaiko idazle oparoenetarikoa da gaur egun. Azken urteotan eleberrigintza historikoa eta kronika landu ditu batez ere. Eleberrien artean aipagarriak dira: Kilkerren hotsak (2003) eta Sukar ustelaren urtea (2004). Kronikari dagokionez: Europako mugetan barrena (2001). Liburuan Europan zehar trenez eginiko ibilbidea kontatzen du, eta Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan (2002). Liburuak, berriz, Estatu Batuetako idazleak Mundakara eginiko bisita baten aitzakiarekin, euskal zerbitzu sekretuen nondik norakoak azaltzen ditu. 2006an beste bidaia-kronika bat argitaratu zuen: Koiotearen arrastoa. 2007an gaztelaniara itzuli zioten Kilkerren hotsak eleberria, El canto de los grillos izenburupean.

Agiri Arkeologia Elkartea (Agiri Arkeologia Elkartea) Kultura Ondare Arkeologikoa aztertu, kontserbatu eta zabaltzen duen kultur elkartea da, batez ere Urdaibaiko Biosfera Erreserbaren eremu geografikoan. Kultura Ondare Arkeologikoaren eremu hauek hartzen ditu: kultur Ondarearen Inbentarioak (artxiboak kontsultatzea, lurraldea aztertzea eta katalogoak egitea). Indusketa arkeologikoa eta aztarnategi eta multzo arkeologikoen diziplina anitzeko azterketa. Obra-proiektuen ebaluazioa eta kontrol/jarraipen arkeologikoa. Aztarnategi arkeologikoen kontserbazioa eta balio zientifikoa ematea. Historiaurrearen hedapena eta didaktika: tailer didaktikoak eta bisita gidatuak Urdaibai eta Gorbeiako aztarnategietara.

María Olga Macías Muñoz (Bilbo, 1964) Filosofia eta Letretan lizentziatua Deustuko Unibertsitatean, Euskal Herriko Unibertsitatean doktoratu zen 1993an Ferrocarriles y desarrollo económico en el País Vasco (1914-1936) tesiarekin. Hainbat beka jaso ditu eta Euskal Herriko Unibertsitateko Historia Garaikideko Sailarekin, Eusko Jaurlaritzarekin, Espainiako Trenbideen Fundazioarekin, Hezkuntza, Zientzia eta Teknologia Ministerioarekin eta BBVA Fundazioarekin lotura duten ikerketa-proiektuetan parte hartu du. Gaur egun, Euskal Herriko Unibertsitateko Matematika, Esperimentu eta Gizarte Zientzien Didaktika Saileko irakasle agregatua da, Bilboko Hezkuntza Fakultateari atxikia. Bere ikerketa-ildoak Trenbide Historian, Eguneroko Historian, Ondare Hezkuntzan eta Hiritartasunerako Hezkuntzan oinarritzen dira. Aipatzekoak dira emakumeek hainbat esparrutan egiten duten lanari buruzko azterlanak, bereziki sukaldaritza-kulturari eta Euskadiko itsas eremuari buruzkoak.

Historia Garaikidean doktorea UNEDen. Bere bizitza profesional osoa trenbidearen historia eta ondarea kontserbatzeari eta zabaltzeari lotuta egon da Euskotreneko Trenbidearen Euskal Museotik, haren kudeaketaren eta bildumen eraketaren arduradun gisa, erakunde horrek 1989an egin zituen lehen urratsetatik. Espainiako trenbide-argitalpen gehienekin kolaboratu du (Trenes Hoy, Maquetren, Hobbytren, Trenmanía edo Vía Libre) eta Trenbide Historiaren Aldizkariko Erredakzio Kontseiluko kidea da. Gainera, berrogei liburu baino gehiago eta ehunka artikulu baino gehiago argitaratu ditu, banaka edo beste egile batzuekin elkarlanean.

1972ko abenduaren 7an Bermeon jaio nintzen, arrantzatik bizi zen familia euskaldun baten. Aita arrantzalea eta ama saregina eta neskatilla. Hasierako ikasketak Bermeoko ikastolan eta Bermeoko institutuan egin nituen, bietan euskeraz, D ereduan. Gerora Deustuko unibertsitatean Euskal filologia ikasketak egin nituen, linguistika arloan. Hainbat urtetan euskaltegietako irakasle izan nintzen (Labayru, AEK...) eta 2000. urtean Udalerri Euskaldunen Mankomunitatean (UEMA) lanean hasi nintzen hizkuntza normalkuntzako teknikari. 2009an UEMAn bertan koordinatzaile lanean hasi nintzen, 2015ean Bermeoko Udalean itzultzaile lanean hasi arte. 2023ko azaroatik hona Bermeoko Udalean euskera teknikari arin naiz lanean. Euskera Saileko zerbitzuburua naiz.

Didaktika eta Eskola Antolakuntza Saileko irakasle agregatua Bilboko Hezkuntza Fakultatean, UPV/EHU. Lortu ditudan lorpen zientifiko-tekniko nagusiak WebLearner, Euskal Unibertsitate Sistemako talde kontsolidatua, ikerketa-taldeko kide izatetik datoz. Nire irakaskuntza-lana baita hezkuntza-berrikuntzarekiko eta -ikerketarekiko konpromisoa ere, hezkuntza-teknologiaren eta metodologia aktiboen arloetan oinarritzen dira, horien artean, konpetentziak garatzeko hezkuntza-joko digitalen garapena nabarmenduz. Dagoeneko arlo horietan zentratzen diren 5 hezkuntza berrikuntza proiektuetan eta finantzatutako 15 ikerketa-proiektu baino gehiagotan hartu dut parte. Proiektu horien ondorio dira hainbat kongresuetako ponentziak, liburu-kapituluak eta inpaktu-aldizkari zientifikoetako argitalpenak. Irakasle gisa, gainera, Docentiazek emandako bikaintasun-sariak eta ikdIT/EDikd irakasle-talde gisa emandako kalitate-zigilua nabarmentzen ditut. Gaur egun, ikaskuntza dinamikoan, inklusiboan eta kooperatiboan trebatzen eta ikertzen jarraitzen dut, goi-mailako hezkuntzan irakasteko eta ikasteko modu berriak sortzeko, nire proposamenetan jokoen funtsa falta gabe.

Ramon Zallo. (Gernika 1948) Ikus-entzunezko Komunikazioko katedraduna Euskal Herriko Unibertsitatean. Egituran, ekonomian eta ikus-entzunezko, kulturako eta komunikazioko politiketan espezializatua 1978tik. Politika eta gizarteari buruzko analisi eta liburuez gain – duela gutxi Txema Garciarekin argitaratu zuen "Miradas en torno al procés" (Txertoa 2018) –, kulturari eta komunikazioari buruzko liburu ugari argitaratu ditu [besteak beste, "Economía de la comunicación y la cultura" (1987), "Estructuras de la comunicación y la cultura. Aro digitalerako politikak (2011) eta "Komunikazio-joerak. Cultura digital y Poder "(2016)], liburu eta artikuluen kapituluez gain, aldizkari espezializatuetan eta prentsan. Komunikazio, ikus-entzunezko eta kultura gaietarako Eusko Jaurlaritzako Kultura Aholkularia izan zen 2002-2009 legegintzaldietan. Busturialdeari buruz berriki argitaratu diren bi liburu aurkeztu ditu: Urdaibaiko Busturialdeko gainbehera ekonomikoa: dilemak eta proposamenak (2021) eta proposamen operatiboen jarraipena (2024). Talka-plan baterako eta plan estrategiko baterako (2024-2034) lan-dokumentua, biak Gernika Gogoratuzek argitaratuak.

Zientzietan lizentziatua (Geologia Aplikatua) EHUko Zientzia eta Teknologia Fakultatean, eta MBA London School of Economics-en. Arlo pribatuan lan egin du Ingeniaritzan eta Ingurumen Aholkularitzan, Kantabriako Unibertsitateko Bide, Ubide eta Portuetako Ingeniaritza Eskolako irakasle elkartuaren irakaskuntzan, eta sektore publikoan Eusko Jaurlaritzako Natura Ondare eta Klima Aldaketa zuzendari gisa, BC3ko (Basque Centre for Climate Change) ikertzaile gisa eta Vitoria-Gasteizko Udaleko Ingurumen Gaietarako Zentroko zuzendari gisa, hori baita egungo okupazioa. Eusko Jaurlaritzan egon zen bitartean, Urdaibaiko Biosfera Erreserbako zuzendari eta Urdaibaiko Patronatuko idazkari izan zen aldi baterako. Klima Aldaketarako Nazio Batuen Esparru Konbentzioko (UNFCCC) Idazkaritzako Adituen Rosterreko kidea ere bada.