
Europako deportazioa nazien esparruetara (1940-1945)
Historia, memoria eta euskal testigantzak.
Azalpena
Nazien kontzentrazio-esparruak askatu zirenetik 80 urte bete direla ospatzeko, Euskadin eta Europan antolatutako jardueren eremuan kokatzen da Uda Ikastaro hau.
Berrehun hego euskal herritarrek baino gehiagok jasan zuten deportazioaren izugarrikeria Alemania naziko kontzentrazio-esparruetan, 1940 eta 1945 bitartean, aurreko urteetan, Euskal Autonomia Erkidegoan nahiz Espainiako Errepublikan, demokrazia defendatzeagatik; Europako hamaika agertokitan ere aurre egin zitzaion nazionalsozialismoari. Hala era, biktima horien memoria eta euren esperientzia ezezagunak izan dira euskal gizartearen gehiengoarentzat, eta Europan deportazioa deritzon pasarte hori ez da gure memoria kolektiboaren parte izan.
Ikastaroak deportatuen historia jorratzen du. Arlo horretako adituek eta hainbat ikerketa mota azalduko dituzten hurbilekoek eta norbanakoek hartuko dute parte, baita biktimen memoria zaintzen duten erakundeek ere. Jardunaldien diziplina anitzeko izaerari esker, ikastaroan parte hartuko duten ikasleek gaiaren ikuspegi orokorra lortuko dute; hainbat deportaturen bizitzen bidez, beren memoriak berreskuratzeko beharrezko tresna nagusiak ezagutuko dituzte, eta deportazioaren eremuan erreferentzia diren memoria erakundeen berri jasoko dute.
Gainera, ikastaroan zehar, Gogora Institutuak beste jarduera osagarri batzuk egingo ditu, hala nola dokumentalen baten proiekzioa eta solasaldia.
Helburuak
Alemania naziko kontzentrazio-esparruetako deportazioaren errealitate historikoa ulertzea.
Kasu zehatzen bidez, deportazioa ikertzeko eta ondoren zabaltzeko jarraibide metodologikoak ezagutzea.
Emakumeen kontzentrazio-esparruetako esperientzia aztertzea eta ikusaraztea.
Historiaren eta memoriaren arteko harremenari buruz hausnartzea, baita iraganeko krimenen oroitzapenak orainaldiko memoria kolektiboan izan behar duen paperari buruz ere.
Jarduera nori zuzenduta
- Publiko orokorra
- Unibertsitateko ikaslea
- Unibertsitarioak ez diren ikasleak
Programa
2025-07-14
Registro / Erregistroa
Inaugurazio instituzionala. Parte hartzeko ordena:
- Alberto Alonso Martín | Gogora. Instituto de la Memoria, la Convivencia y los Derechos Humanos - Director de Gogora. Instituto de la Memoria, la Convivencia y los Derechos Humanos
- María Jesús Carmen San José López | Gobierno Vasco - Consejera de Justicia y Derechos Humanos
Jardueraren zuzendaritzaren aurkezpena
- Roberto Palacios Martínez | Gogora. Instituto de la Memoria, la Convivencia y los Derechos Humanos - Técnico de Memoria y Derechos Humanos
“Déporter. Politiques de déportation et répression au départ de France. 1940-1944“
- Thomas Fontaine | Historiador
“Los "españoles rojos" en Mauthausen. Tiempos y métodos de un asesinato masivo. Los supervivientes y su testimonio como paradoja“
- Benito Bermejo | Historiador
Pausa café
“Exiliadas de Franco y deportadas de Hitler: un estudio de género sobre la deportación femenina española en los campos de concentración del nacionalsocialismo“
- Amalia Rosado | Periodista y doctora por la Universitat Jaume I
“Euskal deportazioa nazien kontzentrazio-esparruetara (1940-1945): ikuspegi eta aurkikuntza berriak“
- Etxahun Galparsor Ansola | Historiador
Itxiera
- Roberto Palacios Martínez | Gogora. Instituto de la Memoria, la Convivencia y los Derechos Humanos - Técnico de Memoria y Derechos Humanos
2025-07-15
Presentación de la jornada del martes
“La vida fuera del archivo: supervivencia, narratividad y transmisión de memoria. El caso de Marie-Jeanne Etcheverria“
- Edurne Portela | Historiadora y escritora
“Anjel Lekuona eta Enric Moner. Compiegne-tik Hradischko-ra heriotzarako bidaia“
- Unai Eguia Bizkarralegorra | Profesor de secundaria
- Antton Gandarias Lekuona | Familiar del deportado Anjel Lekuona
Pausa café
“Barakaldo con memoria“
- Jagoba Álvarez | Profesor de secundaria y Director de Derechos Humanos y Atención a Víctimas
“Maria Josefa Sanzberro, berdintasunik eskatu gabe, berdintasuna erakutsi zuen emakumea“
- Joxe Mari Mitxelena | Investigador
- Izarraitz Villaluce | Investigadora
Itxiera
- Ruth Cancelo García | Gogora. Instituto de la Memoria, la Convivencia y los Derechos Humanos - Técnica de Memoria
2025-07-16
Presentación de la jornada del miércoles
“El Memorial de Mauthausen y su trabajo por la memoria los crímenes nazis en Austria“
- Christian Dürr | Memorial de Mauthausen - Técnico del Memorial
“Viajar a los campos de concentración: actos conmemorativos y la reflexión sobre la memoria“
- juan francisco Murillo Diaz | Amicale de Mauthausen - Delegado de la Amical en Euskadi, Navarra y la Rioja
Pausa café
“Buchenwald, Europa, los Derechos Humanos y la lucha contra el fascismo hoy“
- Enric Garriga | Amicale Buchenwald - Representante del Amicale Buchenwald
“La reacción ante la barbarie: el derecho como garantía de no repetición“
- Jon Mirena Landa Gorostiza | UPV/EHU - Catedrático de Derecho Penal y Director de la Cátedra Unesco de Derechos Humanos y Poderes Públicos
Sintesia
Zuzendariak

Roberto Palacios Martínez
Gogora. Memoriaren, Bizikidetzaren eta Giza Eskubideen Institutua

Etxahun Galparsoro Ansola
Historiador/doctorando de la UPV/EHU
Hizlariak

Jagoba Álvarez

Benito Bermejo

Ruth Cancelo García
Gogora. Memoriaren, Bizikidetzaren eta Giza Eskubideen Institutua

Christian Dürr

Unai Eguia Bizkarralegorra

Thomas Fontaine

Etxahun Galparsor Ansola

Antton Gandarias Lekuona

Enric Garriga

Jon Mirena Landa Gorostiza
Catedrático de Derecho Penal en la Facultad de Derecho –Bizkaia- de la Universidad del Pais Vasco (UVP-EHU) y Director de la Cátedra UNESCO de Derechos Humanos y Poderes Públicos UPV/EHU. Investigador de las líneas del racismo, la xenofobia, la discriminación, los delitos de odio, terrorismo, crímenes contra la humanidad y penología. Ha sido profesor o investigador visitante en diversas universidades de Europa. De noviembre de 2005 a mayo de 2009 fue Director de Derechos Humanos del Gobierno Vasco (Departamento de Justicia). En la actualidad dirige un Grupo de investigación financiado por el gobierno español en materia de delitos de odio.

Joxe Mari Mitxelena

juan francisco Murillo Diaz

Roberto Palacios Martínez
Gogora. Memoriaren, Bizikidetzaren eta Giza Eskubideen Institutua

Edurne Portela

Amalia Rosado

Izarraitz Villaluce
Matrikula prezioak
Aurrez aurre | 2025-06-30 arte | 2025-07-14 arte |
---|---|---|
25,00 EUR | 50,00 EUR | |
- | 75,00 EUR | |
- | 64,00 EUR | |
- | 50,00 EUR | |
- | 64,00 EUR | |
- | 64,00 EUR |
Online zuzenean | 2025-06-30 arte | 2025-07-14 arte |
---|---|---|
25,00 EUR | 50,00 EUR | |
- | 75,00 EUR | |
- | 64,00 EUR | |
- | 50,00 EUR | |
- | 64,00 EUR | |
- | 64,00 EUR |
Kokalekua
Miramar Jauregia
Mirakontxa pasealekua 48, 20007 Donostia
Gipuzkoa
Miramar Jauregia
Mirakontxa pasealekua 48, 20007 Donostia
Gipuzkoa