Inclusión Digital e Inteligencia Artificial Generativa: Gipuzkoa, ¿socialmente cohesionada y digitalmente sostenible?
Ikerketa-ekintza komunitate zaurgarriekin datu arrakala eta eskubide digitalen erronka estrategikoa erdietsiz.
Azalpena
Gipuzkoako lurralde historikoak berezko ezaugarri sozioekonomikoak eta kulturalak ditu, eta hamarkadaz hamarkada, modu kohesionatuan egin du aurrera bertako gizarteak. Lurralde honen biztanleriak eta erakundeek bereziki balioesten dituzte komunitatetik sortutako ekimenak, kultura aniztasuna eta elkarlanaren bidezko eraldaketa soziala.
Tokiko testuinguru horretan eta nazioarteko joerekin bat eginez, XXI. mendeko Gipuzkoak gizarte kohesioa oso aintzat hartzen duen gizarte digitalizatu bat erdiestea izan beharko luke helburu. Hala ere, ezin ahantzi, Adimen Artifizial Sortzailearen (AAS) egungo oldarraldiak Gipuzkoako herritarrengan eta komunitateengan eragin nabarmena dakarrela. Egunerokotasunari erreparatuz, algoritmoek herritarren jardueran eragin zuzena dute: osasungintzan, banku ariketetan, erosketak egitean, hartu-emanak izatean, eta lanean, besteak beste. Pribatutasunak edo haren ezak eragiten duen kezkatik harago, biometriaren, datuen ustiapenaren, edota gero eta desinformazio gehiago darabilen sare sozialen aferek agerian uzten dute teknologia digitalak gero eta urrunago daudela hiritarren ulermenetik. Gainera, nazioarteko ikerketek frogatu duten moduan (Eubanks, 2017), AA Sortzaileak eta datuen ustiapenak komunitate zaurgarriengan duen eragina are nabarmenagoa da.
Zerrenda daitezkeen erronka disruptiboen artean daude, besteak beste, datu arrakalaren eragina, eskubide digitalen bermearen beharra, eta inklusio digitala sustatzeko berariazko estrategia eta politika publikoak garatzeko premia.
Eskubide digitalak giza eskubide gisa kontuan hartuz, Gipuzkoako Foru Aldundiko Giza Eskubideen eta Kultura Demokratikoaren Zuzendaritzak Uda Ikastaro hau antolatu du, komunitate nahiz hiritarren parte-hartzearekin. Gipuzkoako Foru Aldundiak antolatu eta finantzatu du ikastaroa, eta Igor Calzada doktorearen zuzendaritza izango du; halaber, tokiko eta nazioarteko lankidetzekin antolatu da. Digitalki jasangarria eta kohesionatua izango den gizartea sustatzea Gipuzkoako Foru Aldundiaren arduretako bat da, gizarte berrikuntzarako praktikak egikarituz.
Uda Ikastaro honek honako ikerketa-ekintza galderari erantzutea du helburu: Gipuzkoa sozialki kohesionatuko lurraldea izanik, digitalki jasangarria al da?
Helburuak
Gizarte kohesioa: Komunitate zaurgarrien inklusioa aztertzea eta sustatzea, aukera berdintasunean parte hartzeko aukera bermatuz. AA Sortzailea eta beste teknologia emergenteek komunitate zaurgarrietan duten eragina aztertzea du xede, ikerketa-ekintza bidez, eraginkorrak diren praktika ariketak bultzatuz migranteen komunitateekin eta, oro har, Gipuzkoako herritarrekin.
Eskubide digitalak, inklusioa eta jasangarritasuna: Gipuzkoako komunitate guztiek eskubide digitalen babesa izan dezatela bermatzea, bereziki gizarteko kolektibo zaurgarriengan arreta jarriz, hala nola migranteak. Teknologia, AA eta datuen erabilera arduratsua eta etikoa bultzatuz, ingurune digital seguru eta bidezkoa sortu nahi da komunitate zaurgarrientzat (migrante) eta Gipuzkoako gainerako herritarrentzat.
AA eta gizarte berrikuntza (AI for Social Innovation; AI4SI): Uda Ikastaro hau ez dago soilik datu/algoritmiaren eduki pedagogikoa prestatzeko sortua; Gipuzkoako gizartea, bere osotasunean, partekatutako helburu estrategiko komun baterantz bultzatu nahi du. Kohesio sozialaz gain, komunitateak bultzatutako eredu digital bat ezartzea du helburu, sozialki kohesionatua dena eta digitalki jasangarria, pluraltasuna eta aniztasuna besarkatzen dituena, gizarte digitalizatuaren arrisku eta aukerak aintzat hartuz.
AA Sortzailea (GenAI) eta AA urbano eta territoriala: Bestalde, AA Gipuzkoan azkar sartzen eta ezartzen ari denez, AA Sortzaile, urbano eta territorialak dakartzan ondorioak ere aztertu nahi ditu Uda Ikastaroak (https://www.emeraldgrouppublishing.com/calls-for-papers/generative-ai-and-urban-ai-policy-challenges-ahead-trustworthy-ai-whom). Gipuzkoan Adimen Artifizialak dituen eraginak orotarikoak izan daitezkeenez, Bartzelona, Rotterdam, Bordele eta Galeseko ordezkari instituzionalekin ikerketa-ekintza bideratzea da helburu, puntako hiri eta eskualdeetan tsunami algoritmikoaren aurrean zein egitasmo dauden zuzenean ezagutzeko asmoz.
Jarduera nori zuzenduta
- Publiko orokorra
- Unibertsitateko ikaslea
- Irakasleak
- Profesionalak
Metodologia
Uda Ikastaroak ikerketa-ekintza metodologia iteratiboa erabiltzen du, hiru ataletan egituratua:
Lehen atala: Nazioarteko radarra eta ko-produkzioa. Lehen atal honetan, Digital Inclusion & Gen AI markoa aurkeztu ostean, nazioarteko joerak eta esperientziak aztertuko dira, Gipuzkoako testuinguru digitalean aplikagarriak diren elementuak identifikatuz. Hainbat kasu aztertuko dira, Cities Coalition for Digital Rights sareko hiriekin lankidetzan, besteak beste, Bartzelona, Rotterdam eta Bordele hiriekin. Halaber, Galeseko CWMPAS kooperatibaren esperientziak aztertuko dira, migranteen inklusio digitala eta politika publikoen diseinua oinarri hartuta.
Bigarren atala: Migranteekin workshopa eta eztabaida panela. Bigarren atal honetan, Gipuzkoan hartuko dugu lur. Komunitate zaurgarrien parte-hartze zuzena sustatuko da, bereziki migranteen komunitateak aztertuz. Tailer praktikoak antolatuko dira migrante komunitateekin eta eztabaida panelak soslai aniztun adituekin (kazetari, aktibista, abokatu eta enpresa ordezkariak), inklusio digitalaren erronkak eta aukerak identifikatzeko. Parte-hartze aktiboa izango da metodologiaren oinarria, ikasleek eta komunitateek beren esperientziak partekatzeko aukera izango dutelarik.
3. atala: "Lightning talks" stakeholderrekin. Azken atalean, Gipuzkoa eta EAEko erakundeekin zuzeneko elkarrizketak bultzatuko dira "lightning talks" formatuan. Politika publikoen arduradunak, aditu akademikoak eta komunitateetako ordezkariak bilduko dira inklusio digitalerako estrategiak eztabaidatzeko. Atal honetan, aurreko faseetan identifikatutako ondorioak partekatu eta etorkizunerako ibilbide orria definitzea izango da helburua.
Uda Ikastaroak ikerketa-ekintza metodologia iteratibo eta parte-hartzailea jarraituko du, Gipuzkoako komunitate digitalean inklusioa bermatzeko estrategiak garatuz eta errealitate sozialari egokitutako politikak sustatuz.
Kolaboratzaileak
Zuzendariak
Prof. Dr. Igor Calzada, MBA, FeRSA Gizarte eta Giza Zientzia Interdiziplinarioetako Ikerlari Nagusia (Unibasque) da Ikerbasquen, Euskal Herriko Unibertsitatean (EHU), Politika Publikoak eta Historia Ekonomikoa Sailean. 20 urte baino gehiagoko nazioarteko esperientziarekin (R3 ikertzaile sendotua), Cardiff University/WISERD (Erresuma Batua) erakundearekin dago afiliatuta eta Fulbright Scholar da Kalifornian (AEB), Decentralization Research Centre-rekin (Kanada) Fellow modura elkarlanean. Irakasle gonbidatua ere bada SGH-n (Polonia), IIT Delhi-n (India) eta BME-n (Hungaria). Bere ikerketa inklusio digitala, garapen lurraldekoa eta Web3 teknologiak—Blockchain, DAO eta Datu Kooperatibak—aztertzen ditu, datuen gobernantza eta adimen artifiziala (AA) berrasmatzeko. 2012 eta 2022 artean, Oxford Unibertsitatean, Europako Batzordeko JRCn eta UN-Habitaten lanpostu zientifikoak izan zituen. Aurretik, Eusko Jaurlaritzan eta Mondragón Korporazio Kooperatiboan/MU-n lan egin zuen. 14 unibertsitatetan jardun du, eta 5.170 aipamen baino gehiagorekin (h-index 33 / i10-index 72), Apolitical-ek Gobernuko 100 Akademiko Eraginkorrenen artean aukeratu zuen. Gehiago: www.igorcalzada.com/publications

Itziar Eizagirre Irureta
GIPUZKOAKO FORU ALDUNDIA
Dr. Itziar Eizaguirre, Ph.D., Gipuzkoako Foru Aldundia, Espainia. Garapen Jasangarrirako Gobernantzan doktorea da (2024), Euskal Herriko Unibertsitatean. Ingurumen-zuzenbidean, ekopolitikan eta lurralde-jasangarritasunean aditua da, eta 20 urte baino gehiagoko esperientzia du administrazio publikoentzako aholkulari eta kudeatzaile gisa, gobernantzan, plangintza estrategikoan eta klima-politiketan. Gaur egun, Gipuzkoako Foru Aldundiko Giza Eskubideen eta Kultura Demokratikoaren Zuzendaritzan ari da lanean. UIK 2025 Udako Ikastaroaren zuzendarikide da: Inklusio Digitala eta Adimen Artifizial Generatiboa (2025eko uztailaren 15etik 16ra, Donostia, Espainia).
Hizlariak

Joan Batlle Montserrat
Joan Batlle Montserrat 2018tik 2025aren hasierara arte izan da Cities Coalition for Digital Rights-eko arduraduna. Hiri-politika digitaletan aditua da, eta teknologia-burujabetza, eskubide digitalak eta datuen gobernantza etikoa sustatu ditu. Gaur egun, CIDOB erakundearekin Urban AI proiektuan ari da elkarlanean, adimen artifizialaren eragin soziala aztertzen.
Prof. Dr. Igor Calzada, MBA, FeRSA Gizarte eta Giza Zientzia Interdiziplinarioetako Ikerlari Nagusia (Unibasque) da Ikerbasquen, Euskal Herriko Unibertsitatean (EHU), Politika Publikoak eta Historia Ekonomikoa Sailean. 20 urte baino gehiagoko nazioarteko esperientziarekin (R3 ikertzaile sendotua), Cardiff University/WISERD (Erresuma Batua) erakundearekin dago afiliatuta eta Fulbright Scholar da Kalifornian (AEB), Decentralization Research Centre-rekin (Kanada) Fellow modura elkarlanean. Irakasle gonbidatua ere bada SGH-n (Polonia), IIT Delhi-n (India) eta BME-n (Hungaria). Bere ikerketa inklusio digitala, garapen lurraldekoa eta Web3 teknologiak—Blockchain, DAO eta Datu Kooperatibak—aztertzen ditu, datuen gobernantza eta adimen artifiziala (AA) berrasmatzeko. 2012 eta 2022 artean, Oxford Unibertsitatean, Europako Batzordeko JRCn eta UN-Habitaten lanpostu zientifikoak izan zituen. Aurretik, Eusko Jaurlaritzan eta Mondragón Korporazio Kooperatiboan/MU-n lan egin zuen. 14 unibertsitatetan jardun du, eta 5.170 aipamen baino gehiagorekin (h-index 33 / i10-index 72), Apolitical-ek Gobernuko 100 Akademiko Eraginkorrenen artean aukeratu zuen. Gehiago: www.igorcalzada.com/publications

Jorge Campanillas
Jorge Campanillas Donostiako abokatua da, teknologia-zuzenbidean, datuen babesaren arloan, jabetza intelektualean eta gobernantza digitalean aditua. Iurismática Abogados bulegoaren sortzailea da eta administrazioei eta enpresei aholkularitza eskaintzen die teknologia digitalen erabilera arduratsuan. Eskubide digitalak eta adimen artifizialaren arautzea lantzen ditu, eta foro juridikoetan parte hartzen du maiz.

Itziar Eizagirre Irureta
GIPUZKOAKO FORU ALDUNDIA
Dr. Itziar Eizaguirre, Ph.D., Gipuzkoako Foru Aldundia, Espainia. Garapen Jasangarrirako Gobernantzan doktorea da (2024), Euskal Herriko Unibertsitatean. Ingurumen-zuzenbidean, ekopolitikan eta lurralde-jasangarritasunean aditua da, eta 20 urte baino gehiagoko esperientzia du administrazio publikoentzako aholkulari eta kudeatzaile gisa, gobernantzan, plangintza estrategikoan eta klima-politiketan. Gaur egun, Gipuzkoako Foru Aldundiko Giza Eskubideen eta Kultura Demokratikoaren Zuzendaritzan ari da lanean. UIK 2025 Udako Ikastaroaren zuzendarikide da: Inklusio Digitala eta Adimen Artifizial Generatiboa (2025eko uztailaren 15etik 16ra, Donostia, Espainia).

Zeynep Engin
Zeynep Engin ikertzailea eta aditua da adimen artifizial arduratsuaren eta algoritmoen gobernantzaren arloan. Data for Policy ekimenaren sortzailea da eta sektore publikoan datuen erabilera etikoa bultzatzen du. Erakunde europar eta nazioartekoekin aritu da eskubide digitaletan oinarritutako politikak sustatzen.

Gemma Galdon Clavell
Gemma Galdon-Clavell doktorea Eticas Consulting-eko sortzaile eta zuzendari nagusia da, eta kudeaketaren, zuzendaritza estrategikoaren eta ikuspegia gauzatzearen arduraduna da. Teknologiaren eta datuen erabileraren eragin sozial, etiko eta legalean duen diziplina anitzeko prestakuntzari esker, taldearekin batera, irtenbide praktikoak diseinatu eta ezar ditzake datuak babesteko, etika, argigarritasuna eta adimen artifizialeko alborapenaren erronkak zehazteko. Haren ekarpenek bat egiten dute zehaztasun akademikoarekin, esperientzia politikoarekin eta prozesu teknologikoetan pertsonak babesteko konpromisoarekin, eskubideak eta balioak zehaztapen tekniko bihurtzen dituzten soluzio eta zerbitzu aitzindarien bidez.

Simona Levi
Simona Levi aktibista, antzerkigilea eta teknopolitikako estratega da. Xnet plataformaren sortzailea da eta gardentasuna, ustelkeriaren aurkako borroka eta eskubide digitalen aldeko lana egiten du. 2019tik Hezkuntzaren Digitalizazio Demokratikoko Plana gidatzen du. 2024an Digitalización democrática. Soberanía digital para las personas liburua argitaratu zuen. Bartzelonako eta Pompeu Fabra unibertsitateetan teknopolitikari eta eskubide digitalei buruzko graduondokoa zuzentzen du.

Seeta Peña Gangadharan
Seeta Peña Gangadharan Londreseko School of Economics-eko Komunikazio Saileko irakasle elkartua da. Bere ikerketak justizia digitala, bazterketa teknologikoa eta komunitateen erresistentzia digitala aztertzen ditu. Our Data Bodies bezalako proiektuetan lan egin du, eta aldizkari akademiko ospetsuetan argitaratu du. Politika digitaletan etika inklusiboa defendatzen du.

Alex Rayón
Alex Rayón aditua da eraldaketa digitalean, datuen analisiaren eta adimen artifizialaren arloan. Deustuko Unibertsitateko Nazioarteko Harremanetako eta Eraldaketa Digitaleko Errektoreordea izan zen, eta ekonomia digitaleko irakasle eta ikertzaile modura jardun zuen. Gaur egun, Brain & Code enpresako CEO da, berrikuntza teknologikoko estrategietan espezializatua. Komunikabideetan eta foro espezializatuetan parte hartzen du maiz.

Dr. Daniel Roberts
Dan Roberts Cwmpas erakundean lan egiten du (Galesen), berrikuntza soziala, inklusio digitala eta kooperatiba-ekonomia sustatzen dituen erakundean. Teknologia berriak, hala nola adimen artifiziala, modu etikoan eta komunitateari irekitako eran garatzea du helburu. Gaitasun digitaletan eta garapen inklusiboan proiektuak gidatu ditu.

Miranda Saunders
Miranda Saunders Rotterdamgo Udaleko inklusio digitaleko proiektuen arduraduna da. Rotterdam, 70 hiri baino gehiagok osatutako Cities Coalition for Digital Rights (CCDR) sarearen partaidea da. Banka eta gizarte-zerbitzuetako esperientziarekin, berrikuntza inklusiboaren politikak gidatu ditu eta Inholland Unibertsitatean aholkulari da. Rotterdam Social AI Labek Ardurazko Adimen Artifizialaren Jokabide Kodea eman dio.
Matrikula prezioak
Aurrez aurre | 2025-07-15 arte |
---|---|
0 EUR |
Online zuzenean | 2025-07-15 arte |
---|---|
0 EUR |
Kokalekua
Miramar Jauregia
Mirakontxa pasealekua 48, 20007 Donostia
Gipuzkoa
Miramar Jauregia
Mirakontxa pasealekua 48, 20007 Donostia
Gipuzkoa
Sustainable development goals
2030 Agenda da nazioarteko garapenerako agenda berria. Nazio Batuen Erakundeak onartu zuen 2015eko irailean eta giza garapen jasangarriaren aldeko tresna eraginkorra izan nahi du planeta osoan. Haren zutabe nagusiak dira pobrezia errotik desagerraraztea, zaurgarritasunak eta desberdintasunak urritzea, eta jasangarritasuna bultzatzea. Aukera paregabea eskaintzen du mundua 2030. urtea baino lehen aldatzeko eta pertsona guztien giza eskubideak bermatzeko.

10 - Desberdintasunak murriztea
Herrialdeetako eta haien arteko desberdintasunak murriztea. Gai gakoak: pertsona guztien inklusio sozial, ekonomiko eta politikoa sustatzea, aukera berdintasuna, zergen, soldaten eta berdintasunerako gizarte babesaren politikak, migrazioa eta migrazio politikak, garapenerako laguntza ofiziala, munduko erakunde eta merkatuak arautzea eta zaintzea.
Informazio gehiago