
Esklabotza Euskal Herrian eta esklabista euskaldunak
Euskal jatorriko pertsonek eskulan esklaboarekin eta pertsonen trafikoarekin zerikusia izan zuten hainbat esparru aztertu eta ezagutaraziko dira.
Description
Uda Ikastaro honen helburua Euskal Herriko esklabotzaren historiari eta memoriari buruz hausnartzea da. Horretarako, euskal jatorriko pertsonek eskulan esklaboarekin eta pertsonen trafikoarekin zerikusia izan zuten hainbat esparru aztertu eta ezagutaraziko dira, XVI. mendetik hasi eta XIX. mendean, mendebaldeko herrialdeetan, esklabotza debekatu zen arte.
Ikerkuntzan eta historian adituak diren hizlariak arituko dira ikastaroan; guztiak ere eskarmentu handikoak euskaldunen iraganeko alor ezezagun horretan.
Objectives
Zenbait kasu azterlanen bidez, euskal jatorriko pertsonek esklaboen salerosketan edota eskulan esklaboaren erabileran izandako partaidetza erakusten duten adibideak ezagutzea, batez ere (baina ez soilik) Amerikan.
Egungo memoria historikoaren inguruan hausnartzea, Euskal Herriaren iragan esklabistari eta horrek gaurko gizartean dituen inplikazioei dagokienez.
Activity directed to
- All public
- University student
- Students not from university
Program
11-07-2025
Erregistroa / Registro
Institutional Opening session. Speaking order:
- Esther Corta Gabiola | Euskal Australiar Alkartea - Ikerlaria
- Garbiñe Saenz de Buruaga Garralda | Ispasterreko udala - Alkatea
“Una familia vizcaína en los inicios de la trata de negros en el siglo XVI: los hermanos Urrutia de Balmaseda“
- Julia Gómez Prieto | Universidad de Deusto - Irakasle emeritua / Profesora emérita
“Esclavistas y esclavos: el rostro oculto de la Gipuzkoa del siglo XVI“
- Ana Galdós Monfort | UPV/EHU - Ikerlaria / Investigadora
“Unos esclavistas de Lekeitio en Cuba: los Goytisolo“
- Martín Rodrigo Alharilla | Universitat Pompeu Fabra - Profesor
Synthesis
12-07-2025
“Euskal Herriak ez zuen inoiz esklabotzan parte hartu. (Des)memoria oker baten inguruan“
- Oscar Alvarez Gila | UPV/EHU - Irakasle titularra / Profesor Titular
“Esklabotzaren isla eta memoria, Euskal Herriko egungo aktualitatean“
- Urko Apaolaza Avila | Argia - Historialaria eta kazetaria
Break
“Gizakien salerosketa eta esklabotza: antzinako fenomenoen bizirautea gaur egungo gizartean“
- Josune Lopez Rodriguez | Deustuko unibertsitatea - Zuzenbide fakultateko irakaslea
Synthesis
Directors

Oscar Alvarez Gila
UPV/EHU, Associate Professor
He is a lecturer in History of America in the Department of Philology and History of the Faculty of Arts (Vitoria Gasteiz), Euskal Herriko Unibertsitatea / University of the Basque Country. One of his main lines of research is the history of the Basque diaspora. He has been visiting professor at several foreign universities, among others, Basque Visiting Fellow at Oxford University, 2008-2009, William Douglass Distinguished Scholar at the Center for Basque Studies, University of Nevada-Reno, 2010-2011, Elena Diaz-Verson Amos Eminent Scholar Chair in Latin American Studies at Columbus State University, 2013-2014 and Magnus Mörner Memorial Professorship in Latin American Studies at Stockholms Universitet (2016-2017). He is director of the postgraduate programme in Basque Diaspora at the UPV/EHU.

Esther Corta Gabiola
Euskal Australiar Elkartea, EUSTRAL, Secretaría
Basque teacher and researcher. Member of the Association “Laia Ikerketa taldea: Navarrese Migration to America” and secretary of the “Euskal Australian Elkartea Association”. Member of Etniker Bizkaia. Since 1990 he has carried out research, collaborations, presentations, conferences and publications. Conferences: “Tokian tokiko emigrazioa” (Ea, 2014, 2016, 2024), “Australiara joanak” (Lekeitio 2022, 2023), “Australiako Diaspora” (In Gernika, Ondarru, Durango, Markina, Zarauz, Gasteiz, Donapaleu and Paris 2023-24). "Indianoak" (Lekeitio, 2024). Author of: “Antzinako kontuak” (1999), “Agriculture in Bedarona” (2010), “Toponymic map of Ea”, “Ameriketara” (2016) and “Ameriketara and…” (2020). She also carried out the “Australian returnee interview project” (2022) and is the curator of the travelling exhibition “Basques in Australia”. She has collaborated in the programme and organisation of Diaspora Day (2019 Ispaster) and Gernika-Lumo (2023).
Speakers

Oscar Alvarez Gila
UPV/EHU, Associate Professor
He is a lecturer in History of America in the Department of Philology and History of the Faculty of Arts (Vitoria Gasteiz), Euskal Herriko Unibertsitatea / University of the Basque Country. One of his main lines of research is the history of the Basque diaspora. He has been visiting professor at several foreign universities, among others, Basque Visiting Fellow at Oxford University, 2008-2009, William Douglass Distinguished Scholar at the Center for Basque Studies, University of Nevada-Reno, 2010-2011, Elena Diaz-Verson Amos Eminent Scholar Chair in Latin American Studies at Columbus State University, 2013-2014 and Magnus Mörner Memorial Professorship in Latin American Studies at Stockholms Universitet (2016-2017). He is director of the postgraduate programme in Basque Diaspora at the UPV/EHU.

Urko Apaolaza Avila
Hernani, 1979. Realizó estudios de Historia en la UPV/EHU y desde hace veinte años trabaja como periodista en Argia, llevando los temas de economía e historia. Ha escrito algunos trabajos sobre la historia de la esclavitud, especialmente en torno al esclavista Julián de Zulueta. También es autor de numerosos artículos en Argia sobre este tema, publicando un monográfico sobre esclavitud en Larrun. Además, es autor de varios libros sobre la represión de la guerra de 1936. Sus líneas de investigación principales se centran en el impacto que ha tenido el trabajo forzado a lo largo de la historia, así como sus consecuencias en la actualidad.

Ana Galdós Monfort
Ana Galdós Monfort es licenciada en Historia, diplomada en Estudios Avanzados en Didáctica de las CC.SS y del Patrimonio, y máster en Periodismo y Comunicación digital, con una destacada labor como divulgadora. Su ámbito de investigación se centra en las sociedades de los siglos XV y XVI. Forma parte del grupo de investigación Sociedades, Procesos y Culturas de la UPV/EHU. Su producción académica incluye varios artículos, capítulos de libros y monografías. Como divulgadora escribe en medios generalistas, como El Diario Vasco, y ha colaborado en radio Ser de Irun. Su labor en redes sociales resalta la importancia de la paleografía y de las fuentes documentales en la reconstrucción histórica. Su compromiso con la difusión histórica busca acercar a la sociedad temas poco explorados, como la historia de las mujeres, los esclavos y otros grupos sociales desfavorecidos.

Julia Gómez Prieto
Profesora Emérita de la Universidad de Deusto. Doctora en Historia Moderna y Contemporánea por la Universidad de Deusto. Profesora de la Facultad de Historia de la misma Universidad entre 1974 y 1992. Trabaja desde 1972 sobre la Historia de Balmaseda (Bizkaia), sobre cuyas investigaciones ha publicado su Tesis Doctoral “ Balmaseda en el Antiguo Régimen Siglos XVI-XIX. Una villa vizcaína en el Antiguo Régimen“ (1991); “Balmaseda , una historia local" (1991); “ El eje Bizkaia / Sevilla-Cádiz / América “ ( 1992 ); “Colección Malseda“, 2 tomos de historiografía y documentación inédita en 1995 ; y más de una treintena de artículos de revista, conferencias y ponencias sobre la villa de Balmaseda.

Josune Lopez Rodriguez
Doctora en Derecho, es profesora de Derecho en la Universidad de Deusto. Es codirectora del Máster universitario de Abogacía y la Procura que ofrecen conjuntamente la Universidad de Deusto y el Ilustre Colegio de Abogados de Bizkaia. Hizo su tesis doctoral sobre la venta de seres humanos para la explotación laboral. Sus líneas de investigación son las siguientes: la compraventa de seres humanos, la explotación laboral, el trabajo digno, los delitos en el ámbito laboral, el empleo verde, la prevención de riesgos laborales, la economía social. Ha realizado estancias de investigación en los Países Bajos y Chile.

Martín Rodrigo Alharilla
Doctor en Economía por la Universitat Autònoma de Barcelona, es Profesor Titular de Historia Contemporánea en el Departamento de Humanidades de la Universitat Pompeu Fabra (UPF). Es coordinador del Máster en Historia del Mundo y del GRIMSE (Grupo de Investigación en Imperios, Metrópolis y Sociedades Extraeuropeas), ambos de la UPF, y director de la colección Esclavitudes, de la editorial Icaria. Entre sus últimos libros pueden destacarse, como autor: Los Goytisolo. Una próspera familia de esclavos (Madrid, Marcial Pons, 2016) y Un hombre, mil negocios. La controvertida historia de Antonio López, marqués de Comillas (Barcelona, Ariel, 2021); y como co-autor y coeditor: Negreros y esclavos. Barcelona y la esclavitud atlántica, siglos XVI-XIX (Barcelona, Icaria, 2017), Cádiz y el tráfico de esclavos. De la legalidad a la clandestinidad (Madrid, Silex, 2018) y Del olvido a la memoria. La esclavitud en la España contemporánea (Barcelona, Icaria, 2022).
Registration fees
Face-to-face | Until 30-06-2025 | Until 11-07-2025 |
---|---|---|
25,00 EUR | 61,00 EUR | |
- | 87,00 EUR | |
- | 74,00 EUR | |
- | 61,00 EUR | |
- | 74,00 EUR | |
- | 74,00 EUR | |
- | 74,00 EUR |
Venue
Bizkaia
Sustainable development goals
Agenda 2030 is the new international development agenda approved in September 2015 by the United Nations. This agenda aims to be an instrument to favour sustainable human development all over the planet, and its main pillars are the eradication of poverty, a reduction in equality and vulnerability and fostering sustainability. It is a unique opportunity to transform the world up to 2030 and guarantee human rights for all.

10 - Reduced inequalities
Reduce inequality in countries and between them. Key issues: promotion of the social, economic and political inclusion of all people, equal opportunities, fiscal, wage and social protection policies to favour equality, migration and the policies that affect it, official assistance for the development, regulation and supervision of world institutions and markets.
More information
16 - Peace, justice and strong institutions
Foster peaceful and inclusive societies for sustainable development, facilitate access to justice for everyone and construct efficient and inclusive institutions that are accountable at all levels. Key issues: a reduction in violence, mistreatment and exploitation, the rule of law, equal access to justice, a reduction in corruption and bribery, efficient and transparent institutions, participation, access to information, protection of fundamental freedoms.
More information