Rafael Cofiñok argi dauka: Testuinguru zehatz batean bizi diren pertsonen osasuneko ezberdintasunak ulertzeko, funtsezko elementu bat faktore sozioekonomikoak eta hezkuntza-faktoreak ulertzea da, eta ez bakarrik norbanako bakoitzaren bizimodua.

Transdiziplinatasunaz hitz egiten badugu, teknologia esparrutik eta esparru akademikotik kanpo dauden ezagutzak sartzen ari gara, ikus enpresak edo gizarteko beste sektore batzuk; beraz, beste ezagutza forma eta dimentsio batzuk eransten ditugu. Ezagutza ez datza unibertsitatean bakarrik.

Gure organismoak mekanismo ezberdinak ditu bere hidratazioa kontrolatzeko: hipotalamoan sustraitzen den Egarriaren gunearen bidez, giltzurruneko diuresiaren kontrako ADH hormonaren bidez eta endokrinoaren bidez, elektrolitoak (sodioa, kloroa, eta potasioa) kontrolatzen dituen aldosterona hormonarekin. Gure burmuina eta gure giltzurrunak ziurtatzen dira, hain zuzen, gure zelula guztien hidratazioaz.

Xabier Alberdik, kongresuko eta Untzi Museoko zuzendariak, titulu handinahi bat eman zezakeela esaten zigun, ia chauvinista lehen begi-kolpean, baina Mediterraneoko kostaldean, Atlantikoko itsasaldean eta baita Europako zein Amerikako itsasaldean egiten ari garen ikerketekin ikusten dugunak baieztatzen du jada azterlan dokumentalek ur horien itsaso-trafikoan euskal itsasontzien nagusitasunari buruz sumatzen ari zirena.

0-3 urte arteko fasea erabakigarria da haurraren garapen emozionalean, horregatik haurraren eta bere oinarrizko zaintzaileen arteko harremanek garrantzi handia dute. “Zenbat eta zaintzaile gehiago hobeto, baina batez ere kalitatezkoak izan behar dira”. Atxikimendua enpatia emozionalaren eta gertutasun fisikoaren bitartez lantzen da, haurrari pertsona hori beti edukiko duela transmititzeko helburuarekin, behar duenerako eta behar duen oro: “Atxikimendua emango didan pertsona batengatik ez naizela kezkatu behar baldin badakit, zoriontsu izango naiz”.

Originalaren erreplika eraikitzearen beharra kobazulo originalak jasandako gehiegizko esplotazioak eragindako degradazioaren ondorio izan zen. Itxi behar izan zuten bere ekosistema aldatu egin zelako eta "gehiegi bisitatzen diren kobazuloen problema guztiak jasan zituelako". Ideia hau irudikatzeko, Miró irakasleak patezko lata baten adibidea jarri zuen: "behin irekita oso azkar degradatzen da. Milaka urtez itxita egon den kobazulo bati gauza bera gertatzen zaio".

Etorkizuneko gizarte-eredua guztion artean eraiki beharko dugu.Ikastaro honetan erresilientziaren beste eredu batzuk ere entzun ditugu. "Garen lekutik abiatuz, eta klaseko azkarrenetakoak izanik, jasangarri eta bideragarri egitea eta beste estatuetako praktikarik hoberenak erabiltzea".

Irakasleak elikagai funtzionalak definitzen hasi du bere ekarpena: “gure organismoaren funtzio bati edo gehiagori onurak ematen dieten mantenugaiak dira. Batzuetan gaixotasunen prebentziozko funtzioa betetzen dute eta bereziki aipagarriak dira aberastutako elikagaiak”. Ondoren, elikagai hauen garapena ulertzeko gizadiaren azken mendeko garapenaz mintzatu da, esanez 1900-1950 aldian Katalunian bizi itxaropena 39 urtekoa zela, bereziki gerrak zirela medio, eta hortik aurrera, industrializazioaren garaiko antibiotikoen popularizazioarekin etab.

En la inauguración del mismo Jonan Fernández, Secretario General de Derechos Humanos, convivencia y cooperación del Gobierno Vasco ha recordado como hoy se cumplen 82 años del alzamiento franquista.

Eta hiriko kulturari buruz mintzatzeak balioei, politikari buruz hitz egitera garamatza ezinbestean. "Desindustrializazio-prozesuaren erdian, euren goreneko aldia preseski gizarte industrialaren eragin izan zen hiriek "bira kulturalaren" baitan gaitasuna berreskuratzea eta bertan behera utzitako espazioak birmoldatzea ahalbidetuko zituzketen argumentuak bilatu zituzten.